Pozwolę sobie przybliżyć system przy okazji AAR z trzeciego Gladiusa.
Tło historyczne: okupowana Polska okolice Stanisławowa 1944. Sowieckie wojska usiłują wyprzeć Niemców z miasteczka. W pierwszej bitwie (akurat grałem w DBA, zatem nawet nie obserwowałem), bezskutecznie - po szybkiej masakrze czołgów, piechota praktycznie nie weszła do akcji.

Grałem w drugiej bitwie przeciw zwycięzcy, uzgodniliśmy, że zmieni stronę na Sowietów, abym miał szansę.

Skład wojsk sowieckich:
- pluton piechoty (Senior Leader + bodaj trzy drużyny z pepeszami + Degtiarew)
- 3x T-34 m42 w plutonie pancernym (czyli jeden ma Senior Leadera = 3 rozkazy)
- działo samobieżne Su-76
- jakiś transporter (nieważny, bo piechota miała opcje jazdy na czołgach, a i tak w bitwie z buta szli)

Skład wojsk niemieckich:
- pluton piechoty (podobnie Senior Leader + 3 drużyny, mausery + MG i najważniejsze: po panzerfauście na każdą)
- sekcja Panzerschrecka (niewidoczna)
- 2 Stugi IIIG ale luzem (czyli tylko Junior Leaderzy w każzdym z 2 rozkazami)
- opcjonalnie trochę Volkssturmu (w pudełku, niepotrzebna)

Mapa sytuacyjna (akurat z pierwszej bitwy; na górze moi, na dole krawędź sowietów; kropkami zaznaczyłem miejsca tzw. jump pointów)


Gra się pluton na pluton, z opcją doboru wsparcia za punkty (ich ilość jest balansowana w zależności od jakości wojsk). Losujemy morale - akurat oba wojska dość elitarne (gwardia vs wehrmacht), obaj rzucamy po '6', czyli po 11 pkt. Uff, do tej pory jak grałem to zawsze słabo, max 8 było. Siły mieliśmy wybrane przed bitwą, zatem faza patroli. Przemieszczamy po stole na zmianę znaczniki zajmując teren, jak się spotkają na 12 cali to się blokują. W efekcie po paru minutach wiemy jak jest rozdzielona mapka i rozmieszczamy jump pointy - miejsca z których będą wychodzić nasze wojska na 6-9 cali zależnie od wyszkolenia (pojazdy akurat muszą z drogi, dlatego tam kropki też namalowałem, ale nie ma tam jump pointów). Gra mi się tu kojarzy mocno z komputerową serią Close Combat. Jump pointy umieszczamy w ciekawy sposób - wybieramy dwa pierwotne znaczniki wroga, które tak jakby oświetlają i jeden swój, który rzuca cień; jump point można umieścić w stożku cienia za przeszkodą, tak żeby był niewidoczny). Można ryzykować i dawać bliżej do wroga (szybsza walka), ale przeciwnik może go nam zablokować albo i nawet zlikwidować. Sowiety zajęły las i dworek , ja mam dwa w miasteczku i jeden daleko za wzgórzem. Grę zaczyna się bez wojsk na stole, trzeba je stopniowo wprowadzać z jump pointów.

Co kolejkę rzucamy 5 kości dowodzenia (zależy ile nam zostało morale i jak elitarne mamy wojska, może być 1-6), wyniki '1-4' to aktywacja oddziału na stole lub wprowadzenie go z jump pointu (1ka-sekcja, 2ka-drużyna, 3-drużyna z aktywnym Junior Leaderem/pojazd, 4ka Senior Leader); 5ki kumulują się na specjalne akcje np. zasadzki, zakończenia Tury czy przerwania, 2+ 6ki to kolejny ruch, 3 to koniec Tury [sprawdza się morale uciekających oddziałów, zdejmuje znaczniki taktyczne, dym się rozwiewa], 4 to special event. Przy strzelaniu najpierw trafiamy k6(wyszkolenie), potem efekt też k6 (osłona); mauser to pojedyńcza kostka, niemiecki MG to 8. Tylko parę broni ma zasięg maksymalny - pistolety, smg, granaty, ale jest zasięg efektywny. Są drobne smaczki jak granaty dymne, granat nasadkowy odpalany z mausera, narodowe zdolności (np. niemiecki Junior leader może kierować ogniem km-a dodając 2 kostki do siły ognia). Jest też walka wręcz. Straty to zgony albo szok, jak masz >szoku od ludzi w oddziale to jes pinned, jak 2x to zaczyna uciekać. Leaderzy mogą zdejmować szok jak oddział nie jest widoczny, chyba, że się dołączą to nawet u widocznego. Są sytuacje kiedy trzeba rzucać czy tracimy pkty morale np. właśnie oddział nam się załamuje, albo Leader jest zraniony/zabity. Straty po 1-3 pkt, od poziomu bodaj 5 pozostałego morale zaczynamy tracić kostki dowodzenia. W tej bitwie nauczyłem się jak pojazdy działają - aktywowany ma 2-3 rozkazy w zależności jakiego ma Leadera, działa się załogantem np. za 2 rozkazy można kierowcą podjechać, a działonowym strzelić z armaty.

Przebieg bitwy:

W pierwszej turze budzi się mój oficer , jak się okaże w toku bitwy będzie biegał , by kierować Stugami (w końcu 3 rozkazy ma), które wchodzą w następnych turach w 2 i 3. Przeciwnik na początek sonduje pojedyńczym teciakiem prosto drogą. Dociera do 1, gdzie eksploduje trafiony moim pierwszym strzałem Stuga z 2 (pewnie trzymany na czarną godzinę pocisk z rdzeniem wolframowym, bo Sowiet nie miał szansy). Spadające odłamki grzechoczą po pancerzu Su-76 zaraz za płonącym teciakiem. Późniejsze rzuty kostkami dowodzenia słabiutkie, nie mogę aktywować obu Stugów na raz, dlatego latam Senior Leaderem, by on rozkazywał.

Przeciwnik wprowadza resztę teciaków, tym razem laskiem do 2, ostrzeliwujemy się ze trzy tury, u mnie mimo lepszego działa słabsze rzuty (podejrzewam sabotaż w fabryce pocisków ), ogłuszam załogę jednego czołgu, ale sam obrywam i raniony jest mój dowódca pojazdu, tak że traci jeden rozkaz; na szczęście bez straty morale. Czas się schować, by zdjąć szok, bo inaczej ryzykuję przy kolejnym trafieniu, że mi załoga ucieknie.
Sowiet wykorzystuje moje słabe rzuty i puszcza drogą Su-76, chowa się za dworek. Muszę zużywać kostki na uszkodzonego Stuga (rzuty na ruch też słabiutkie, zaliczam przez to parę bliskich pudeł od przeciwnika - ratuje mnie, że Stug jest niskim pojazdem, co daje karę do trafienia; najbardziej boli jeden rozkaz dowódcy, bo to albo ruch albo strzał ), podbiegam Seniorem założyć Overwatcha na drugi pojazd.

Su nie wychyli się do końca bitwy; pojawia się za to piechota, najpierw od 2 do 3 (na pewno na wabia wystawiona), turę później z dworku do 4. Jestem zmuszony wprowadzić piechotę w 4 by ostrzelać Sowietów z 2 (koszę połowę i pinuję ich, ale ważne że ranię Leadera, najwidoczniej lubianego, bo traci maxa morale), dorzucam piechotę w 5 (muszę częścią przez murek przeskakiwać, bo jump point jest na drodze i niestarcza zasięgu) i ogniem łamię niedobitków (znowu sporo morale traci). Liczę, że moja piechota ściągnie ogień teciaków, co pozwoli schować się Stugowi, nawet w rzucanym tempie czołgania (po odliczeniu kar za szok zostaje mi przeważnie 2-4 cale ruchu, przy czym skręt 45* zużywa jeden ).

Taki był plan przeciwnika, podjeżdża i ładuje mi 2x armata i 2x km, fartownie dla mnie słabe rzuty, na kisiel przerabia mniej niż połowę drużyny, Leader nawet niedraśnięty . Wracam Seniorem, rozkazuję wycofać się drużynie, chowają się na ulicy za murkiem. Uszkodzony Stug nagle odzyskał werwę i sam się chowa. Później Seniorem zdejmuję mu szoki.

Sowiet rzuca koniec Tury, złamana drużyna mu ucieka, bo nie zdążył zdjąć jej szoków, licząc z Liderem traci tyle morale, że już ubywa mu pierwszej kości dowodzenia. Ostrzeliwuje mnie piechotą przy dworku, ale na tym zasięgu tylko rkm (6 kości) i ledwo co mi robi. Oddaję prawie pełną mocą drużyny i MG pod okiem dowódcy (łącznie jakieś 15 kości ), zabijam 1/3. Przeciwnik w swojej turze, po ocenie położenia (wystarczyło mi wykosić tamtych piechociarzy, albo wystawić Panzerschrecka i zniszczyć teciaka) poddaje się . Odznaczenia i awanse, Senior Lider na spokojnie Iron Cross. Cała bitwa bez straty nawet punkta morale z mojej strony . Gra trwała jakieś 2-2.5h, do tego może trzeba z 0.5h doliczyć na rozstawianie/sprzątanie.